Is uw school geselecteerd om deel te nemen aan PISA?
In Nederland worden ongeveer 10.000 leerlingen en zo’n 1500 docenten van ongeveer 220 verschillende scholen geselecteerd voor deelname aan PISA. Zij worden geselecteerd op basis van een representatieve steekproef. Hierdoor zijn er bijvoorbeeld van alle onderwijstypen (vso, pro, vmbo, havo en vwo) leerlingen die deelnemen.
» Voor het PISA-onderzoek is het zeer belangrijk dat alle scholen die worden geselecteerd ook daadwerkelijk deelnemen.
Dit zorgt ervoor dat de resultaten representatief zijn voor Nederland. Zo kunnen de resultaten op de juiste manier (inter)nationaal geanalyseerd worden. Ook worden resultaten uit PISA-2025 vergeleken met resultaten uit eerdere PISA-onderzoeken om zo trends in het onderwijs te volgen.
De school heeft de regie, het PISA-team regelt de rest
Elke school die aan PISA deelneemt levert een overzicht van alle 15-jarige leerlingen aan. Hiermee selecteert PISA per school willekeurig een aantal leerlingen. Zij ontvangen een uitnodiging voor deelname aan het PISA-onderzoek.
In maart, april en mei 2025 wordt het onderzoek uitgevoerd. Scholen bepalen zelf wanneer zij het onderzoek binnen deze periode op hun school plannen. Op die dag komt een ambassadeur van PISA naar de schoollocatie toe. Hij of zij bereidt het onderzoek voor, brengt laptops mee, zet deze laptops klaar en begeleidt leerlingen tijdens het PISA-onderzoek. Het enige dat de school hoeft te regelen, zijn ruimtes waarin het onderzoek uitgevoerd kan worden. Alle andere benodigde materialen worden door de PISA-ambassadeur verzorgd.
Daarnaast zijn er vragenlijsten voor de schoolleider en voor docenten in de natuurwetenschappelijke vakken in leerjaar 3:
- Schoolvragenlijst (± 45 minuten): De vragenlijst voor schoolleiders gaat in op diverse factoren zoals achtergrondgegevens, schoolmanagement, het docententeam, toetsing en evaluatie, doelgroepen en het schoolklimaat.
- Docentenvragenlijst (± 40 minuten): De vragenlijst voor docenten van natuurwetenschappelijke vakken gaat onder andere in op de professionele ontwikkeling en inrichting van het onderwijs in natuurwetenschappen.
Deze vragenlijsten zijn online beschikbaar. Schoolleiders en docenten krijgen een e-mail met daarin een link naar de online vragenlijst.
Na afloop van het PISA-onderzoek ontvangen de contactpersoon van de school en de schoolleider die de schoolvragenlijst invult een passende beloning voor hun deelname aan PISA. Ook de school zelf ontvangt een beloning vanwege het invullen van de docentenvragenlijst en daarnaast een rapportage met de resultaten van de school.
Wat houdt deelname in voor een leerling?
Leerlingen uit vso, pro, vmbo, havo en vwo kunnen geselecteerd worden voor deelname aan PISA. Leerlingen in vmbo, havo en vwo zijn in totaal ongeveer 4 uur bezig met het PISA-onderzoek, inclusief pauzes. Het PISA-onderzoek bestaat uit:
- PISA-toets (± 2 uur): De PISA-toets voor leerlingen bestaat uit een combinatie van vragen over natuurwetenschappen, leesvaardigheid, wiskunde en leren in een digitale wereld.
De meeste leerlingen beantwoorden vragen over het hoofddomein natuurwetenschappen. Daarnaast kunnen er ook vragen over de andere domeinen leesvaardigheid, wiskunde en/of leren in een digitale wereld worden gesteld.
- PISA-leerlingvragenlijst (± 50 min): Na de PISA-toets vult elke leerling een vragenlijst in. Dit gaat over diverse onderwerpen zoals de thuissituatie, school, vrienden en familie, vrije tijd, studiegewoonten en welbevinden.
Voor leerlingen in het vso en het praktijkonderwijs is er een verkort PISA-onderzoek. De PISA-toets duurt 1 uur en de PISA-vragenlijst 20 minuten. In totaal zijn zij ongeveer 2 uur bezig met het PISA-onderzoek, inclusief pauzes.
De PISA-toets en -vragenlijst worden op een laptop gemaakt. Alle antwoorden worden gepseudonimiseerd en zijn niet direct herleidbaar naar een individuele leerling of school.
Na het invullen van de PISA-leerlingvragenlijst is de leerling klaar met het PISA-onderzoek. Elke leerling krijgt na afloop een presentje als dank voor het meedoen.
